Pierwsze wykonania opery Carmen, która weszła na paryską scenę 3 marca 1875 r., przyjęto bardzo chłodno, co zapewne przyśpieszyło przedwczesną śmierć kompozytora. Zmarł on 3 lipca 1875 r., w dniu, w którym operę wystawiano w Paryżu po raz 33.

Paradoksalnie Carmen została stworzona jako opera komiczna. Kompozytor rozszerzył jednak wydatnie dramatyczny horyzont dzieła, uzyskując wysoki poziom muzycznej narracji. Intensywność przeżywanych przez bohaterów emocji i tragiczny finał wiernie odzwierciedlają cierpienia wywołane pożądaniem i zazdrością. Mistrzowska charakterystyka Don Josego, ukazująca jego stopniową przemianę z prostodusznego żołnierza w zbrodniarza; barwność i żywość postaci Carmen; piękne arie Micaeli i Escamilla (aria toreadora to jeden z najbardziej znanych utworów muzycznych wszech czasów), wykorzystanie etnicznych motywów hiszpańskich i cygańskich - wszystko to sprawia, że Carmen stale gości w repertuarach oper całego świata.